ԳԼՈԲԱԼ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ «ԾԱՂՐԱՆԿԱՐԱՅԻՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ»
Ключевые слова:
ահաբեկչություն, ծաղրանկար, «Շարլի Էբդո» շաբաթաթերթ, գլոբալ հակամարտություն, մարգարեի ծաղրանկար, Իսլամական աշխարհ-Եվրոպա հակամարտության ուրվագծումАннотация
17-րդ դարի վերջին Լյուդովիկոս 14-րդի Ֆրանսիան պատերազմ հայտարարեց Հոլանդիային` օգտագործելով այն առիթը, որ հոլանդացիները հատուկ մեդալ էին պատրաստել, որի երեսին պատկերված էր, թե ինչպես է Հոլանդիան, որը մարմնավորում էր Նավեի որդի Հեսուն, կանգնեցնում արեգակը1 : Երբեմն պետությունները նույնիսկ ֆուտբոլի պատճառով են պատերազմել, սակայն հիմնականում այդ թվացող պատճառները միայն առիթ են եղել, որոնցով փորձ է կատարվել թաքցնել հակամարտության իրական էությունը: Մուհամմադ մարգարեի ծաղրանկարների հրապարակումների պատճառով տեղի ունեցող ցույցերն ու բռնությունները, անշուշտ, հնարավոր է բացատրել հենց ծաղրանկարների հրապարակմամբ, սակայն այդ կերպ վարվելով` հնարավոր չէ ստանալ մի շարք հարցերի պարզաբանում:
Библиографические ссылки
Հիշեցնենք, որ Լյուդովիկոս 14-րդին ժամանակակիցներն անվանում էին «Արև արքա»:
Եգիպտական արտասանությամբ` «ալ-Ֆագր», http://www.elfagr.org/ (մուտք՝ 10.01.2015):
Egyptian paper published cartoons in October, http://www.afrol.com/articles/18063 (մուտք՝ 10.01.2015).
թվականի հունիսի 28-ին Աստանայում տեղի ունեցած Արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 38-րդ նստաշրջանի ժամանակ կազմակերպության անվանումը փոխվեց և այն այժմ կոչվում է «Իսլամական համագործակցության կազմակերպություն» (Այսուհետ՝ ԻՀԿ): Տե՛ս http://www.oicoci.org/oicv2/page/?p_id=52&p_ref=26&lan=en (մուտք՝ 10.02.2015):
Muslim anger at Danish cartoons, http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4361260.stm (մուտք՝ 10.12.2014.)
years after the Salman Rushdie fatwa, how is free expression faring?, http://www.latimes.com/opinion/op-ed/la-oe-garton-ash-free-speech-rushdie-chinaputin-20140509-story.html (մուտք՝ 10.02.2015.)
Jihad Against Danish Newspaper, http://www.brusselsjournal.com/node/382 (մուտք՝ 10.02.2015).
Հովհաննիսյան Դ., Գլոբալ հակամարտությունը եվ «ծաղրանկարային պատերազմը», Հանրապետական, թիվ 2 (33), 2006, էջ 29-34:
Շաբաթերթը բավականին երկար պատմություն ունի: Դեռևս 1969թ.-ին հիմնվել է «Charlie Mensuel» ամսագիրը, որը լույս է տեսել մինչև 1981թ., իսկ արդեն 1992թ. այն դարձյալ սկսել է լույս տեսնել, բայց արդեն որպես շաբաթաթերթ: 1970թ.-ի նոյեմբերին լույս է տեսել «Շարլի Էբդոյի» առաջին համարը: Charlie Hebdo has had a long tradition of disrespect and provocation, Տե՛ս http://news.nationalpost.com/2015/01/07/charlie-hebdo-has-had-a-long-tradition-ofdisrespect-and-provocation/ (մուտք՝ 07.01.2015թ.): Շաբաթաթերթն իր պատմության ողջ ընթացքում հրապարակել է բազմաթիվ ծաղրանկարներ կրոնական, քաղաքական և այլ թեմաներով և հաճախ է քննադատության ենթարկվել դրա համար: Ամսագրի ծաղրանկարների շարքում հատկապես մեծ թիվ են կազմում կրոնական թեմաներով ծաղրանկարները: Քաղաքական թեմաներով ծաղրանկարներից վերջիններից են Ղրիմի բռնակցումն ու Պուտինի քաղաքականության վերաբերյալ ծաղրանկարները: Տե՛ս Французский Charlie Hebdo высмеивал псевдореферендум в оккупированном Крыму и политику Путин http://censor.net.ua/photo_news/319260/frantsuzskiyi_charlie_hebdo_vysmeival_psevdo referendum_v_okkupirovannom_krymu_i_politiku_putina_fotoreportaj (մուտք՝ 24.01.2015):
Why Islam forbids images of Mohammed, Տե՛ս http://edition.cnn.com/2015/01/07/living/islam-prophet-images/ (մուտք՝ 10.02.2015):
Magazine office burns as Islam issue hits stands, http://edition.cnn.com/2011/11/02/ world/europe/france-magazine-burning/ (մուտք՝ 10.02.2015)
-ամյա Սայիդ և 32-ամյա Շարիֆ Քուաշիները ալժիրյան ծագմամբ ֆրանսիացիներ էին: Եղբայրները հաճախ են աչքի ընկել հանցավոր վարքագծով: 2008թ. Շարիֆը դատապարտվել էր երեք տարվա ազատազրկման՝ Իրաքյան պատերազմի համար կամավորների հավաքագրման մեղադրանքով: Ենթադրվում էր նաև, որ եղբայրները 2014թ. ամռանն էին Սիրիայից Ֆրանսիա վերադարձել: Սիրիայում մասնակցել էին նախագահ Բաշար ալ-Ասադի դեմ գրոհայինների պայքարին: Տե՛ս «Профессиональный теракт»: что известно об атаке на Charlie Hebdo http://top.rbc.ru/politics/08/01/2015/54ae2fe09a79472bd5e7ed51 (մուտք՝ 08.01.2015թ.):
Charlie Hebdo Suspects Killed, Market Shooter Dead, Տե՛ս http://www.huffingtonpost .com/2015/01/09/charlie-hebdo-suspects-killed_n_6439396.html (մուտք՝ 11.01.2015թ.):
Եղբայրները փոխհրաձգության ժամանակ սպանվեցին: Մանրամասն տե՛ս Напавшие на Charlie Hebdo убиты в перестрелке с полицией, http://www.bbc.co.uk /russian/international/2015/01/150109_charlie_hebdo_hunt_ends (մուտք՝ 10.01.2015թ.)
Paris attacks: Millions rally for unity in France, http://www.bbc.com/news/worldeurope-30765824 (մուտք՝ 12.01.2015):
Charlie Hebdo Survivor: It’s ‘Very Good’ Obama Didn’t Come to Paris March, http://www.mediaite.com/online/charlie-hebdo-survivor-its-very-good-obama-didntcome-to-paris-march/ (մուտք՝ 26.01.2015); Obama’s absence from Charlie Hebdo rally: egregious diplomatic error?, http://www.csmonitor.com/USA/DC-Decoder/DecoderVoices/2015/0114/Obama-s-absence-from-Charlie-Hebdo-rally-egregious-diplomaticerror (մուտք՝ 16.01.2015); Array of world leaders joins 3.7 million in France to defy terrorism, http://edition.cnn.com/2015/01/11/world/charlie-hebdo-paris-march/index .html (մուտք՝ 12.01.2015); US media questions why neither Barack Obama nor top US officials attended Paris Charlie Hebdo rally, http://www.telegraph.co.uk/news /worldnews/europe/france/11339477/US-media-questions-why-neither-Barack-Obamanor-top-US-officials-attended-Paris-Charlie-Hebdo-rally.html (մուտք՝ 12.01.2015).
Charlie Hebdo: Obama slammed for failing to send senior official to Paris march, http://www.independent.co.uk/news/world/americas/charlie-hebdo-obama-slammedfor-failing-to-send-senior-official-to-paris-march-9972796.html(մուտք՝ 12.01.2015).
French Premier Declares ‘War’ on Radical Islam as Paris Girds for Rally, http://www.nytimes.com/2015/01/11/world/europe/paris-terroristattacks.html?ref=europe&_r=1 (մուտք՝ 12.01.2015).
Премьер Великобритании Кэмерон осудил теракт в Париже, http://ria.ru/world/20150107/1041689298.html (մուտք՝ 15.01.2015).
David Cameron supports Charlie Hebdo cover that depicts Muhammad, http://www.theguardian.com/politics/2015/jan/13/david-cameron-cover-charlie-hebdomuhammad-prophet-freedom-offensive (մուտք՝ 15.01.2015). 22 Նույն տեղում:
Charlie Hebdo: world leaders' reactions to terror attack, Տե՛ս http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/france/11332726/Charlie-Hebdoworld-leaders-reactions-to-terror-attack.html (մուտք՝ 20.01.2015).
МИД САР: Сирия резко осудила террористическое нападение на редакцию газеты в Париже, http://www.sana.sy/ru/?p=22829 (մուտք՝ 15.01.2015).
Лариджани: Терроризм, который был поддержан Западом, сегодня угрожает его собственной безопасности, http://www.sana.sy/ru/?p=22914 (մուտք՝ 15.01.2015).
Terrorism, violence in name of Islam reprehensible: Rouhani, http://www.presstv.ir/ Detail/2015/01/09/392333/Iran-censures-violence-in-name-of-Islam (09.01.2015).
Iranian foreign minister voices concern about anti-Muslim protests in Europe, http://www.washingtonpost.com/world/iranian-official-cites-judicial-issues-in-case-ofpost-reporter/2015/01/14/84df4cc6-9521-4e5e-beaf-adbecd1c913c_story.html (15.01.2015).
Message of ayatollah Seyyed Ali Khamenei to the youth in Europe and North America, http://farsi.khamenei.ir/ndata/news/28731/index.html#en (21.01.2015).
‘To the Youth in Europe and North America’: An Unexpected Open Letter From Iran’s Supreme Leader, http://foreignpolicy.com/2015/01/21/to-the-youth-in-europe-andnorth-america-an-unexpected-open-letter-from-irans-supreme-leader/ (21.01.2015).
Hamas condemns Charlie Hebdo attack, Տե՛ս http://www.maannews.net/eng/ViewDetails.aspx?ID=752859 (մուտք՝ 12.01.2015).
Нетаниягу: Радикальный исламский террор не знает границ, http://mignews.com/ news/politic/world/080115_72216_49985.html (մուտք՝ 09.01.2015).
Hamas condemns Charlie Hebdo attack, Տե՛ս http://www.maannews.net/eng/ViewDetails.aspx?ID=752859 (մուտք՝ 20.01.2015).
Arab League and top Muslim body condemn Paris attack, Տե՛ս http://news.yahoo.com/arab-league-top-muslim-body-condemn-paris-attack150207581.html (մուտք՝ 20.01.2015).
Not in our name – Muslims respond in revulsion to Charlie Hebdo massacre, Տե՛ս http://blogs.spectator.co.uk/fraser-nelson/2015/01/not-in-our-name-muslims-respondin-revulsion-to-charlie-hebdo-shooting/ (մուտք՝ 20.01.2015).
Paris terror at Charlie Hebdo newspaper: Aussies justify attack, Տե՛ս http://www.heraldsun.com.au/news/paris-terror-at-charlie-hebdo-newspaper-aussiesjustify-attack/story-fni0fiyv-1227178200371?nk=c04684dc1fe757166a5ee241aaab8066 (մուտք՝ 15.02.2015); Sheikh Ismail al-Wahwah: A sinister player in a world of radicals, Տե՛ս http://www.dailytelegraph.com.au/news/nsw/sheikh-ismail-alwahwah-a-sinisterplayer-in-a-world-of-radicals/story-fni0cx12-1227085769758?nk=c04684dc1fe757166 a5ee241aaab8066 (մուտք՝ 15.02.2015); Charlie Hebdo: Afghan Taliban condemns cartoons depicting prophet, hails Paris gunmen, Տե՛ս http://www.abc.net.au/news/2015- 01-15/afghan-taliban-hails-paris-charlie-hebdo-gunmen/6020008 (մուտք՝ 15.02.2015).
Operation Inherent Resolve. Targeted operations against ISIL terrorists, http://www.defense.gov/home/features/2014/0814_iraq/ (20.02.2015).
Львы ислама отомстили за нашего пророка – боевики ИГ одобрили теракт в Париже, Տե՛ս http://tvzvezda.ru/news/vstrane_i_mire/content/201501072042- j5p6.htm(մուտք՝ 15.01.2015); More will follow': ISIS fighter praises Paris massacre, Տե՛ս http://nypost.com/2015/01/07/isis-fighter-praises-paris-massacre-warns-more-willfollow/ (մուտք՝ 15.01.2015).
Charlie Hebdo attack: Print run for new issue expanded, http://www.bbc.com/news/world-europe-30808284 (16.01.2015).
Charlie Hebdo: Muslim media anger at new cartoon, http://www.bbc.com/news/world-europe-30812155 (16.01.2015).
Charlie Hebdo: Niger protesters torched 45 churches – police, http://www.bbc.com/news/world-africa-30888188 (19.01.2015).
Марш миллиона в Грозном, http://kavpolit.com/articles/marsh_milliona_v_groznom13138/ (19.01.2015).
Марш миллионов: Митинг в Грозном против карикатур на пророка Мухаммеда глазами очевидцев, http://lenta.ru/articles/2015/01/19/grozny/ (19.01.2015).
Հիշեցնենք, որ «Քաղաքակրթությունների բախման» տեսությունը ակտուալացվեց 1990-ականներին` Սառը պատերազմի ավարտից հետո, երբ ամերիկյան հասարակությունը որոշակի խնդիրների առջև կանգնեց իր հետագա զարգացման և ապագայի պատկերացումների որոշման հարցում: «Քաղաքակրթությունների բախման» տեսությունը դարձավ այն գաղափարախոսությունը, որը պետք է ապահովեր ամերիկյան հասարակության ներքին միասնությունը` իր արտաքին խնդիրների լուծման համար: 2001թ. սեպտեմբերի 11-ի իրադարձությունները դրդեցին ԱՄՆ նախագահ Ջ. Բուշ Կրտսերին հայտարարել նոր խաչակրաց արշավանքի մասին, որից հետո իրական բախումը, սակայն, ոչ թե քաղաքակրթությունների միջև էր, այլ Միացյալ Նահանգների և այն ուժերի, որոնք կարող են մրցակցության մեջ մտնել համաշխարհային կառավարման համակարգը հսկելու հարցում:
Muslim mayor of Rotterdam Ahmed Aboutaleb tells extremists who 'don't like freedom' to 'f*** off', Տե՛ս http://www.independent.co.uk/news/world/europe/muslimmayor-of-rotterdam-ahmed-aboutaleb-tells-extremists-who-dont-like-freedom-to-f-off9975459.html (15.01.2015).
