ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԱՐՁԱԳԱՆՔՆԵՐԸ 2018թ․ ԳԱՐՆԱՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՏԵՂԻ ՈՒՆԵՑԱԾ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

##article.authors##

  • Տաթևիկ Մկրտչյան ԵՊՀ Քաղաքակրթական և մշակութային հետազոտությունների կենտրոն

##semicolon##

թավշյա հեղափոխություն, ինքնություն, ԱՄՆ, հայ համայնք, ցանցային պայքար, Գլենդել, Լոս Անջելես, ՀԲԸՄ, Հայ դատի հանձնախումբ

##article.abstract##

Ամերիկահայ համայնքը թերևս ամենաբազմազան և բազմաշերտ համայնքներից է և հայկական սփյուռքի կարևորագույն տարրերից: ԱՄՆ-ի համայնքի ձևավորման պատմությունը1 և վերջին 10 տարիներին տեղի ունեցած միգրացիոն գործընթացները հաշվի առնելով, որոնց թվային տվյալները դեռ ամբողջությամբ հաշվարկելի չեն, պարզ է դարձնում համայնքի բազմազանության և բազմատարրության հանգամանքը: Թերևս բնակվող հայերի մեծաթվությամբ ԱՄՆ-ը երրորդն է՝ Հայաստանի Հանրապետությունից և Ռուսաստանի Դաշնությունից հետո: Այն զգալիորեն ազդվում է և միևնույն ժամանակ իր ազդեցությունն է գործում Հայաստանի Հանրապետության ներքին և արտաքին քաղաքական կյանքի տարբեր ոլորտներում: Հայաստանում 2018թ. գարնանը տեղի ունեցած հայտնի դեպքերը, որոնք դեռևս հայտնի են, որպես Թավշյա հեղափոխություն, մեծ արձագանք են գտել աշխարհասփյուռ հայության շրջանում:

##submission.citations##

Հայերն ԱՄՆ-ում հայտնվել են դեռևս 17-րդ դարի առաջին կեսին, սակայն համայնքը ձևավորվել է 19-րդ դ. 70-ական թթ. վերջին։ Հայերը զանգվածաբար ԱՄՆ են գաղթել 1890-ական թթ., Օսմանյան կայսրությունից, սուլթան Աբդուլ Համիդ 2-րդի կազմակերպած հայկական կոտորածների հետևանքով։ Մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը (1914-1918թթ.) ԱՄՆ-ում բնակվում էր 60 հազ. հայ, 1915թ. Մեծ եղեռնից հետո (1920- 1924թթ.) ԱՄՆ է գաղթել շուրջ 21 հազ. հայ, ներգաղթի նոր ալիք է եղել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից (1939- 1945թթ.) հետո, ապա՝ 1950-ական թթ., որը մեծ ընդմիջումներով շարունակվում է ցայսօր։ 1994թ. ԱՄՆ հայերի թիվը հասել է 1 միլիոն մարդու, 2003թ.՝ 1.200.000-ի, 2006թ.՝ 1.270.000-ի: Այս տվյալները վերցված են Մալխասյան Մ., Հայերն աշխարհում, Երևան, 2007, էջ 94:

Ոչ բռնի, թավշյա, ժողովրդավարական հեղափոխությանն արված նվիրատվությունների նախնական-ամբողջական հաշվետվությունը տես` https://www.facebook.com/nikol.pashinyan/photos/a.2054610568192661/205461065152 5986/?type=3&theater / (մուտք՝ 15.06.2018):

Կոչ-իրազեկումը տեղադրվել է ապրիլի 11-ին յութուբում Լոս-Անջելեում բնակվող և Ամգա (Armenian Media Group of America/AMGA) հեռուստաալիքի (այն գործում է 1999թ., մանրամասն տեղեկատվության համար տես՝ http://www.amga.tv/index.php?option=com_k2&view=item&layout=item&id=16&Itemi d=281 ) լրագրող Արթուր Սահակյանի կողմից, կոչ-իրազեկման տեսահոլովակը տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=RgLkR5BQx2o (մուտք՝ 15.06.2018):

Տեսահոլովակում հնչում էր Արաքսյա Վարդերեսյանի Սիրտս ինչպես երգը: Տեսահոլովակի դիտումները մոտ 12000 են (2018թ հոկտեմբերին):

Գյումրիից Նիկոլ Փաշինյանի քայլի ազդարարումը տե՛ս՝ https://www.a1plus.am/1604593.html (մուտք՝ 10.04.2018):

Հանրահավաք Գլենդելի քաղաքապետարանի դիմաց, մերժում ենք Սերժին, բողոքի ակցիայի 47 րոպե տևողությամբ տեսաձայնագրությունը տես՝ https://www.youtube.com/watch?v=CUEtecIhKvg (մուտք՝ 15.04.2018):

Հանրահավաք Գլենդելի քաղաքապետարանի դիմաց, 2-4 րոպեները, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=CUEtecIhKvg (մուտք՝ 15.04.2018):

Հանրահավաք Գլենդելի քաղաքապետարանի դիմաց, մերժում ենք Սերժին, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=CUEtecIhKvg, (մուտք՝ 15.04.2018):

Հանրահավաք Գլենդելի քաղաքապետարանի դիմաց, մերժում ենք Սերժին, Արմեն Մովսիսյանի ելույթը է 17-26 րոպեները, https://www.youtube.com/watch?v=CUEtecIhKvg, 39-40:35 րոպեները (մուտք՝ 15.04.2018):

Թագուհի Վարդանյանի No vlogs for now, «Առայժմ վլոգ չեմ տեղադրելու» տեսաուղերձի 1-1:38 րոպեները, https://www.youtube.com/watch?v=00bZubfZkx0, (մուտք՝ 18.04.2018):

Ընտրության հետ կապված նյութը կարելի է տեսնել այստեղ՝ https://www.azatutyun.am/a/29173107.html, (մուտք՝ 18.04.2018):

Այս մասին տե՛ս՝ Առողջապահության նախարարություն․ Երևանի բուժհաստատություններ է դիմել 46 քաղաքացի, https://www.azatutyun.am/a/29170888.html, «Կոչ եմ անում Ոստիկանությանը ձայնային նռնակներ չօգտագործել». Փաշինյան, https://www.azatutyun.am/a/29170945.html, (մուտք՝ 18.04.2018)

Գյումրիում բողոքի ակցիաների մասին տե՛ս՝ https://www.azatutyun.am/a/29170936.html, (մուտք՝ 25.04.2018): Վանաձորում՝տե՛ս՝ https://www.azatutyun.am/a/29170879.html, (մուտք՝ 25.04.2018):

Բաղրամյան փողոցի բախումը տե՛ս՝ https://www.azatutyun.am/a/29170945.html, https://www.youtube.com/watch?v=RAWnGmB5ed4, (մուտք՝ 18.04.2018):

Ամբողջական բաց նամակը տե'ս Արսինե Խանջյանի ֆեյսբուքյան էջում՝ https://www.facebook.com/ArsineeKhanjian/posts/2509192605973530?__tn__=K-R, (մուտք՝ 18.04.2018):

Նույն տեղում՝ 8:10-9:10 րոպեները:

Արսինե Խանջյանի ֆեյսբուքյան էջից, տեքստը տե՛ս՝ https://www.facebook.com/ ArsineeKhanjian/posts/2510941869131937?__tn__=K-R, տեսաձայնագրությունը տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=sEMJYBU9YHk&fbclid=IwAR1newMjns7ykilt_zKv q_HXOgXZgWExRBP2RviAd1eqta-8cSFlgzPTuoY, (մուտք՝ 19.04.2018):

Սերժ Թանկյանի տեսաուղերձը տե՛ս հետևյալ հղումով՝ https://www.youtube.com/watch?v=q_iTStVljbs (մուտք՝ 04.05.20018):

Rock star Serj Tankian on Armenia's Velvet Revolution | Al Jazeera English, https://www.aljazeera.com/news/2018/05/rock-star-serj-tankian-armenias-velvetrevolution-180513115318340.html (մուտք՝ 16.05.2018):

Armenians rally in Glendale, Հայերի բողոքի ցույցը Գլենդելում վերնագրված Թագուհի Վարդանյանի պատրաստած նյութը տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=xDVg3J6B9_w, (մուտք՝ 20.04.2018)

Armenians rally in Glendale, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=xDVg3J6B9_w, (մուտք՝ 20.04.2018):

Armenians rally in Glendale, 8-9 րոպեները, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=xDVg3J6B9_w, (մուտք՝ 20.04.2018):

Armenians rally in Glendale, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=xDVg3J6B9_w, (մուտք՝ 20.04.2018):

Armenians rally in Glendale, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=xDVg3J6B9_w, (մուտք՝ 20.04.2018):

Այս բողոքի ակցիայի մասին տե՛ս՝ https://old.hetq.am/arm/news/87907/boxoqiakcianer-nyu-yorqum-prahayum-ev-glendelum-lusankarner.html, http://asekose.am/ hy_AM/news/11/264419-couycer-asxarhi-tarber-qaxaqneroum-enddem-serj-sargsyanivarcapetoutyan.html (4:23-4:47 րոպեները), (մուտք՝ 25.04.2018):

Այս բողոքի ակցիայի մասին տե՛ս՝ https://www.face book.com/mamadoyan/videos/10215600328471589/, http://asekose.am/ hy_AM/news/11/264419-couycer-asxarhi-tarber-qaxaqneroum-enddem-serj-sargsyanivarcapetoutyan.html (4:23-4:47 րոպեները), (մուտք՝ 25.04.2018)։

Ցույցեր աշխարհի տարբեր քաղաքներում՝ ընդդեմ Սերժ Սարգյսանի վարչապետության, տե՛ս՝ 4:04-4:22 րոպեները, http://asekose.am/hy_AM/news/11/264419-couycer-asxarhi-tarber-qaxaqneroumenddem-serj-sargsyani-varcapetoutyan.html, (մուտք՝ 25.04.2018)։

Հարավային Ֆլորիդայի հայերի կողմից Թավշյա հեղափոխությունը տոնելու հայտարարության պոստերը տե՛ս՝ https://flarmenians.com/2018/08/06/south-floridacelebration-marking-armenias-velvet-revolution/ (մուտք՝ 10․07․2018)։

April 22, 2018, Protests in Glendale, 12-14 րոպեները, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=iTgVHXAYftA, (մւոտք՝ 23.04.2018):

Armenians rally in solidarity with anti-government protesters in Armenia, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=TasYg9HWkIQ (մուտք՝ 15.05.2018), Thսousands of local Armenians protest election results in their homeland, April 22, 2018, https://abc7.com/politics/socal-armenians-protest-election-results-in-theirhomeland/3380671/ (մուտք՝ 24.04.2018)։

Armenians of Los Angeles on the situation in Armenia. Լոս Անջելեսի հայերը Հայաստանի իրավիճակի մասին, տեսանյութը տե՛ս՝ https://www.youtube.com/watch?v=7J6HZ8n0Wm8, (մուտք՝ 24.04.2018):

Armenian Velvet Revolution, Թավշյա հեղափոխություն, 35 րոպե տևողությամբ, (այն հոկտեմբեր ամսին ուներ մոտ 65000 դիտում), տե’ս՝ https://www.youtube.com/ watch?v=nuQyruzUOks&feature=youtu.be (մուտք՝ 10.09.2018)։

Նուն տեղում՝ 8:30-9:30 րոպեները: 48 Նույն հոլովակում՝ 10-11 րոպեները:

Ռոման Մուշեղյանի ֆեյսբուքյան էջից՝ https://www.facebook.com/ roman.musheghyan/videos/1868188506546516/ (մուտք` 10.09.2018)։

Armenian Velvet Revolution, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/ watch?v=nuQyruzUOks&feature=youtu.be (մուտք՝ 10.09.2018)։

Ամսի 29-ի հանրահավաքի հատվածը 19-24 րոպեներին տե՛ս՝, Armenian Velvet Revolution, Թավշյա հեղափոխություն, տե՛ս՝ https://www.youtube.com/ watch?v=nuQyruzUOks&feature=youtu.be (մուտք՝ 10.09.2018)։

АGBU Statement on Democracy in Action, 23 April,2018, https://agbu.org/newsitem/agbu-statement-on-democracy-in-action/ (մուտք՝ 15.05.2018):

Ամբողջական հայտարարությունը տե՛ս՝ https://agbu.org/news-item/agbustatement-on-democracy-in-action/, (մուտք՝ 15.05.2018):

AGBU and Current Events in Armenia: A Message to Our Leadership, 30 April, 2018, https://agbu.org/news-item/agbu-and-current-events-in-armenia-a-message-to-ourleadership/, (մուտք՝ 15.05.2018):

AGBU congratulates Nikol Pashinyan on his election as the new Prime Minister of the Republic of Armenia, 8 May, 2018, https://agbu.org/news-item/agbu-congratulatesnikol-pashinyan-on-his-election-as-the-new-prime-minister-of-the-republic-ofarmenia/ (մուտք՝ 10.05.2018):

Armenian Student Associations across the U.S. Pen Letter in Solidarity with StudentDriven Movement in Armenia, https://armenianweekly.com/2018/04/30/asa-solidarity/, (մուտք՝ 5.09.2018):

Հայ դատի հանձնախմբի էլեկտրոնային էջը տե՛ս՝ www.anca.org:

Վարագ Գեթսեմանեանը ծնունդով Լիբանանից ամերիկահայ է, Փրինսթոնի համալսարանի ասպիրանտ, կենսագրությունը տե՛ս` https://nes.princeton.edu/people/varak-ketsemanian?fbclid=IwAR1kOmDAPiC6Ro VpecO1Co0AOBRREYoexKvKs67sVmqqcsUHW-mhEod5HN8 (մուտք՝ 16.06.2018):

Հոդվածը ամբողջությամբ առկա է Արսինե Խանջյանի էջում` https://web.facebook.com/ArsineeKhanjian/photos/rpp.2141361959423265/25496088752 65236/?type=3&theater (մուտք՝ 16.06.2018 ), իսկ տվյալ հոդվածի ակզբնաղբյուրը ներկայում հասանելի չէ իրական լինքով` http://yerakouyn.com/?p=155789&fb clid=IwAR3StZQPYh0e8PxVQ-JTXU4ghdEwG5m4qfosN_ASu-I6SqxhJDwh0YO3ZO0։

##submission.downloads##

##submissions.published##

2018-03-27

##plugins.generic.recommendByAuthor.heading##