Վերաքննելով չարիքը

Հայոց ցեղասպանություն վերապրածների հաջորդ սերունդների կացությունը

##article.authors##

  • Մարինե Խաչատրյան Institute for Contemporary Art

##semicolon##

https://doi.org/10.56673/18294502-24.18-66

##semicolon##

Չարիք, Հայոց ցեղասպանություն, Հանցանք, Մեղք, Խիղճ, Պատմական տրավմա

##article.abstract##

Մարդածին դատապարտելի արարքների մասին խոսելիս չարիք տերմինը հնացած և պաթետիկ է թվում գիտական շրջանառության համար։ Այս հոդվածը ուսումնասիրում է չարիքը ոչ թե վերացական կերպով, այլ ներթափանցում է երեք ոլորտներ՝ իրավագիտություն, կրոն և արվեստ։ «Հանցանքի», «մեղքի» և «միֆի» գաղափարների ներմուծմամբ այն գնում է իրավական, բարոյական և արվեստային տիրույթներ։ 1915 թվականի Հայոց ցեղասպանությունը մտքի մեջ ունենալով՝ հետազոտական ծրագիրը ուսումնասիրել է 1) անդառնալի կորստի ու վնասի իրավական փոխհատուցման, 2) մեղքի պատմականացման և 3) պատմական տրավմայի հնարավորության հարցերը։ Այսպես, փորձ է կատարվել «ախտորոշել» Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածների հաջորդ սերունդների կացությունը։ Ուսումնասիրությունն ընդգծում է, որ չնայած ցեղասպանության ոճիրը արդարացում չունի, բայց ոճիրի դատապարտման անտանելի բեռը այնքան ծանր չպետք է լինի, որ հնարավոր չլինի կրել։

##submission.citations##

Akçam, Taner. 2007. A shameful act: The Armenian Genocide and the question of Turkish responsibility. New York: Metropolitan books.

Badiou, Alain. 2013. Ethics: An Essay on the Understanding of Evil. London, New York: Verso.

Foucault, Michel. 1977. Discipline and punish: The birth of the prison. New York: Pantheon Books.

Freud, Sigmund. 1950 (originally1914). "Remembering, repeating and working-through." Stanford Edition, vol.12 p. 145-157.

Mathieu Droin, Tina Dolbaia, Abigail Edwards. 2023. "A Renewed Nagorno-Karabakh Conflict: Reading Between the Front Lines." Center for Strategic and International Studies, September 22. https://www.csis.org/analysis/renewed-nagorno-karabakh-conflict-reading-between-front-lines.

Steiner, Pamela. 2021. Collective trauma and the Armenian Genocide. Oxford: HART Bloomsbury Publishing.

Taner Akcam, Fethiye Cetin. 2019. "Introduction." In TRAUMA AND RESILIENCE: ARMENIANS IN TURKEY - HIDDEN, NOT HIDDEN, AND NO LONGER HIDDEN, by Raffi Bedrosyan, 256. Gomidas Institute.

Waller, James. 2007. Becoming evil: How ordinary people commit genocide and mass killings. New York: Oxford University Press.

Բաբայան, Հ․. 1979, 1(37). "Չարի և բարու գոշյան ըմբռնումը." Բանբեր Երևանի համալսարանի էջ 176-180 .

Բադյու, Ալեն. 2021. Դարը. Երևան: Նյու Մեգ.

Գարագաշեան, Մելինէ. 2006. Ցեղասպանության հոգեցնցումն ու ազգային ինքնությունը. Երևան : ԴԱԼԼ հրատարակչություն.

Էտկինդ, Ալեքսանդր, հարցազրուցավար Ալեքսեյ Պավպերով. 2020. Ալեքսանդր Էտկինդը ռեպրեսիաների հիշողության ազդեցության մասին Accessed 06 9, 2022. https://enlightngo.org/post/15133.

Թադևոսյան, Աղասի. 2022. Պատերազմը մասնակիցների պատմություններում․ մարդաբանական հետազոտություն. Երևան: ՀՀ ԳԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ. https://epfarmenia.am/sites/default/files/Document/Tadevosyan_Anthropology_of_War.pdf.

Խաչատրյան, Շուշան. 2020. Կրոնի դերը հայոց ցեղասպանության իրագործման մեջ. Էջմիածին: Մայր Աթոռ Ս․ Էջմիածին.

—. 2016. "Երիտթուրքերի գաղափարախոսական ուղենիշները․ Կրոնը՝ քաղաքականության, քաղաքականությունը՝ կրոնի մեջ." Ցեղասպանագիտական հանդես 4 (1). https://issuu.com/agmi.am/docs/handes_2016_1_print.

Կույումջյան, Ռիտա. 2012. XX դարի առաջին ցեղասպանությունը․ հայկական հիշողության վերադարձը. Բարսելոնա: ՍԻՐԱՐ հրատարակչություն.

Հրանուշ Խառատյան-Առաքելյան, Լեյլա Նեյզի. 2010. Խոսելով միմյանց հետ։ Անձնական հիշողություններ անցյալի մասին Հայաստանում եւ Թուրքիայում.

Մանուկյան, Սուրեն. 2014. "Հայոց Ցեղասպանության ոճրագործների հիերարխիայի հարցի շուրջ." Ցեղասպանագիտական հանդես 2 (2).

Նշանեան, Մարկ. 2014. Ժորժ Բատայ, Մորիս Բլանշո․ Ով է վերապրողը. Բուն TV. Երևան, 06 27. Accessed 03 16, 2024. https://boon.am/marc-nichanian/.

Նշանեան, Մարկ. 2021. Ներել աններելին. Երևան, 10 08.

—. 2015. Պատկեր պատում պատմությիւն. Երևան: Հովհաննիսյան ինստիտուտ, Ակտուալ արվեստ.

##submission.downloads##

##submissions.published##

2024-06-30