ՕՍՄԱՆՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԻՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ՇՈՒՐՋ ՕՍՄԱՆԱՀՊԱՏԱԿ ՀԱՅԵՐԻ ՔՆՆԱՐԿՈՒՄՆԵՐԸ ԹԱՆԶԻՄԱԹՅԱՆ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿ

##article.authors##

  • Անահիտ Քարտաշյան Հայ-ռուսական համալսարան

##semicolon##

https://doi.org/10.56673/18294502-23.17-9

##semicolon##

Ottomanism, citizenship, the Ottoman nation, the Armenian millet, Tanzimat

##article.abstract##

Հոդվածն ուսումնասիրում է օսմանահպատակ հայ էֆենդիների արձագանքն օսմանյան կայսերական ազգաշինության նախագծին թանզիմաթյան բարեփոխումների ընթացքում: Այն փորձում է պատասխանել հարցին, թե արդյո՞ք հայ վերնախավի համար օսմանյան քաղաքացիական ինքնության նոր ձևը հիմնված էր բացառապես կայսերական ազգին անդամակցելու գաղափարի վրա, թե առաջ էր քաշվում երկակի՝ կայսերական, կամ էթնոկրոնական/ազգային ինքնության գաղափարը:

Կոստանդնուպոլսում (Ստամբուլ) լույս տեսած հայկական թերթերի խմբագրականների և Հայոց Ազգային ժողովի ատենագրությունների դիսկուրս վերլուծությունը թույլ է տալիս պնդել, որ հայ վերնախավը կիսում էր օսմանյան քաղաքացիության գաղափարը, բայց միևնույն ժամանակ ընդգծում էր, որ կայսերական ազգին անդամակցությունը չէր կարող բացառել հայկական ինքնությունը։

##submission.citations##

● Ashaluys Arartian, № 328, 07.01.1849.

● Arshaluys Araratian. № 366. 23.06.1850.

● Meghu, № 5, 15.11.1856.

● Atenagrutyunk’ azgayin yndhanur zhoghovoy, №. LB, 22.10.1871.

● Atenagrutyunk’ azgayin yndhanur zhoghovoy, № Zh, 10.09.1876.

● Atenagrutyunk’ azgayin yndhanur zhoghovoy, № ZhZ, 10.12.1876.

● Haytararut'yun baregortsakan ynkerut'yan hayots. Kostandnupolis: Tparan Hovhann Myuhendisyan. 1861.

● Gülhane hattı, Düstür 1. Tertip. Cilt 1.

● Mesrop Mashtots Institute of Ancient Manuscripts (MIAM), fund M. Izmirlyan, file 14, 613. Islâhat Firmânı (18 Cemazi ül-ahir1856).

● Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), fund I.MVL, file 00382, 16736 (1274 Ra. 13).

● A Dictionary of Sociology, ed. by John Scott. Oxford University Press, 2014.

● Akarlı, Engin. Belgelerle Tanzimat: Osmanlı Sadrıazamlardan Âli ve Fuad Paşaların Siyasî Vasiyetnâmeleri. Istanbul: BÜY, 1978.

● Anagnostopoulou, Sia, "The ‘Nation’of the Rum Sings of Its Sultan: The Many Faces of Ottomanism,” in Economy and Society on Both Shores of the Aegean, edited by Baruh Tanatar and Kechriotis Vangelis, 79-105. Athens: Alpha bank Historical Archives.

● Artinian, Vartan. Osmanlı Devleti’nde Ermeni Anayasası’nın Doğuşu 1839-1863. Istanbul: Aras yayıncılık, 2004.

● Cohen, Julia. "Between civic and Islamic Ottomanism: Jewish imperial citizenship in the Hamidian era", International Journal of Middle East Studies, vol. 44(2) (2012): 237-255.

● Cora, Yaşar Tolga. “Localizing Missionary Activities: Encounters between Tondrakians, Protestants and Apostolic Armenians in Khnus in the Mid-Nineteenth Century” n The Ottoman East in the Nineteenth Century: Societies, Identities and Politics, edited by Yasar Tolga Cora, Dzovinar Derderian and Ali Sipahi, 109-132. London: IB Tauris, 2016.

● Davison, Roderic. “Turkish Attitudes Concerning Christian-Muslim Equality in the Nineteenth Century”, The American Historical Review, vol. 59 (4) (1954): 844-864.

● Davison, Roderic. Reform in the Ottoman Empire 1856-1876. Princeton: Princeton University Press, 1963.

● Derderian, Dzovinar. “Shaping Subjectivities and Contesting Power through the Image of Kurds, 1860s” in The Ottoman East in the Nineteenth Century: Societies, Identities and Politics, edited by Yasar Tolga Cora, Dzovinar Derderian and Ali Sipahi, 91-108. London: IB Tauris, 2016.

● Eissenstat, Howard. “Modernization, Imperial Nationalism, and the Ethnicization of Confessional Identity in the Late Ottoman Empire” in Nationalizing Empires, Edited by Stefan Berger and Alexey Miller, 429-460. Budapest- New York: Central European University Press, 2015.

● Findley, Carter. Bureaucratic Reform in the Ottoman Empire: The Sublime Porte, 1789-1922. Princeton: Princeton University Press, 1980.

● Göçek, Fatma. "The decline of the Ottoman empire and the emergence of Greek, Armenian, Turkish, and Arab nationalisms", in Social Constructions of Nationalism in the Middle East, edited by Fatma Göçek, 15-83. SUNY Press, vol. 15 (2002).

● Kamouzis, Dimitris. "Elites and the formation of national identity: the case of the Greek Orthodox millet (mid-nineteenth century to 1922)", in State-Nationalisms in the Ottoman Empire, Greece and Turkey, edited by Benjamin Fortna, Stefanos Katsikas, Dmitris Kamouzis and Paraskevas Konoratas, 26-59 (Routledge, 2012).

● Antaramian, Richard. “In Subversive Service of the Sublime State: Armenians and Ottoman State Power, 1844-1896." (PhD diss., University of Michigan, 2014).

● Kılıçdağı, Ohannes. "Socio-Political Reflections and Expectations of the Ottoman Armenians after the 1908 Revolution: Between Hope and Despair." (PhD diss., Boğaziçi Üniversity, 2014).

● Libaridian, Gerard. "The ideology of Armenian liberation: the development of Armenian political thought before the revolutionary movement: 1639-1885." (PhD diss., University of California, LA, 1987).

● Mamuryan, Matevos. «Verak’nneal sahmanadrut’yun», Arevelyan mamul. № 3. (Mart 1871) 120.

● Nathans, Benjamin. Beyond the Pale: the Jewish Encounter with Late Imperial Russia. Berkeley-Los Angeles: University of California press, 2002.

● Salzman, Ariel. “Citizens in Search of a State: The Limits of Political Participation in the Late Ottoman Empire”, in Extending Citizenship, Reconfiguring States, edited by Michael Hanagan and Charles Tilly, 37-66. Lanham, MD: Rowman & Littlefield, 1999.

● Stamatopoulos, Dimitrios. ”From millets to minorities in the 19th-century Ottoman empire: An ambiguous modernization”, in Citizenship in historical perspective, edited by Steven G. Ellis, Gudmundur Halfdanarson and Ann Katherine Isaacs, 253-273. Edizioni Plus – Pisa University Press Lungarno Pacinott, 2006.

● Taghavarian, Nazaret. Grigor Aghaton. Tsagumn yev kensagrutyun, Venetik: Surb Ghazar, 1900.

● Ueno, Masayuki. "“For the Fatherland and the state”: Armenians negotiate the Tanzimat Reforms", International Journal of Middle East Studies vol. 45(1) (2013): 93-109.

● Uludağ, Osman. "Tanzimat ve hekimlik» in Tanzimat I, 967-977. Istanbul: Maarif matbaası, 1940.

● Vardanian, Hovsep. Sahmanadrakan chshmartutyunner. K.Polis: H. Muhendisian, 1863.

● Зеленев, Евгений, Османизм и его роль в общественно - политической жизни Сирии, вторая половина XIX - нач. XX вв., Ленинград: ЛГУ, 1990.

● Сафрастян, Рубен, Доктрина Османизма в политической жизни Османской империи, Ереван: Изд-во АН АССР, 1985.

● Фадеева, Ирма, Официальные доктрины в идеологии и политике Османской империи. Османизм – панисламизм (XIX – начало XX в.), Москва: Наука, 1985.

##submission.downloads##

##submissions.published##

2023-12-23