Կոմունիստական գաղափարախոսության արտացոլումը խորհրդային Երևանի փողոցների անվանափոխության քաղաքականության մեջ (1921-1939)
##semicolon##
urban toponyms, identity, street renaming, Soviet ideology, Soviet Yerevan, communism, street names, commemoration##article.abstract##
Փողոցների անվանումները մեծապես արտացոլում են Խորհրդային երկրի գաղափարախոսության և ազգային ինքնության էությունը: Տեղանվանաբանության վերջին հետազոտությունները, թերևս, սակավ են անդրադարձել այն միջոցներին, որոնցով Կոմունիստական իշխանությունը պետական կառավարման վերահսկողության պայմաններում խրախուսում էր իր գաղափարախոսությունը փողոցների անվանացանկի միջոցով:
Այս հոդվածը վերլուծում է փողոցների անվանումների կարևորությունը՝ որպես Կոմունիստական իշխանության արտահայտություն վաղ խորհրդային շրջանում՝ Երևանում՝ 1921-1939թթ.: Հայաստանում բոլշևիկյան իշխանության հաստատմամբ փողոցների անվանափոխության լայնամասշտաբ գործընթաց սկսվեց: Նոր ռեժիմը ինստիտուցիոնալացնելու նպատակով իշխանությունը քաղաքային լանդշաֆտն օգտագործեց որպես կոմունիստական գաղափարախոսությունն ու արժեքները Խորհրդային Հայաստանի քաղաքացուն ներկայացնող ասպարեզ: Քաղաքական ենթատեքստ պարունակող փողոցները շուտով խորհրդային վարչակարգի համար քարոզչության մի ձև դարձան: Փողոցների անվանափոխությունը դարձավ Խորհրդային Հայաստանում պետականաշինության և ինքնության կազմավորման գործընթացների հիմնական գործիքներից մեկը:
##submission.citations##
Berg L., Vuolteenaho J., Critical Toponymies: The Contested Politics of Place Naming. Burlington, VT: Ashgate Publishing Company. 2009
Myers, G., Naming and placing the other: power and the urban landscape in Zanzibar // Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografi e 87, 1996, 237-46
Azaryahu M., The power of commemorative street name // Environment and Planning D: Society and Space, 14, 1996, pp. 311–30
Cohen S., Kliot N., Place names in Israel’s ideological struggle over the administered territories // Annals of the Assosiation of American Geographers, 82, 1992, pp. 653-80
Azaryahu M., The power of commemorative street name // Environment and Planning D: Society and Space, 14, 1996, pp 311–30
Azaryahu M., Kook R., Mapping the nation: street names and Arab-Palestinian identity: three case studies // Nations and Nationalism, 8, 2002, pp. 195–213
Yeoh B. S., Street-naming and nation-building: toponymic inscriptions of nationhood in Singapore // Area, 28, 1996, pp. 298–307
Selish’ev A. M., Iz staroy I novoy toponimii, [From Old and New Toponyms] // Selish’ev A. M. Selected Works. М., 1968, pp. 45–96
Neroznak V.P., Gorbanevskiy M.V., Sovetskiy «novoyaz» na geograficheskoy karte (o shtampakh i stereotipakh rechevogo mishleniya). [Soviet “Newspeak” on the Geographical Map (about the Labels and Stereotypes of Speech Thinking] M.: Znanie, 1991
Pospelov E.M. Nazvaniya gorodov i sel. [The Names of Cities and Villages] M. :Nauka, 1996
Nikitin S. A. Produktivnie osnovi rossiyskoy toponimii: “Krasniy” (1918-1930g) [The Productive Foundations of Russian Toponymy] // Yaroslavskie lingvisticheskie chteniya. Yaroslav: Izd-vo YaGPU im. K.D. Ushinskogo, 2001, pp.66–69
Nikitin S. A. Koncepciya sovetskogo toponima (po arkhivnim materialam pervikh let sovetskoy vlasti — 1918–1926 gg.) [The Concept of the Soviet Toponym: Based on Archive Material from the Early Years of SovietRule] // Toponimia I oronimia. KrakЧw: Wydawnictwo naukowe DWN, 2001, pp. 363–372
Amirjanyan L., Erevan qakhaqi tagheri ev poghocneri anvanumneri arandznahatkutyunnery // Hay azgabanutyan ev hnagitutyan khndirner, v. I, Erevan 2006 [“The Characteristics of District and Street Names in the City of Yerevan”, Issues of Armenian Ethnology and .Archeology]
Amirjanyan L., Erevani poghocneri anvanumnery rusakan tirapetutyan shrjanum // [The Names of Yerevan Streets During Russian Rule], Hay joghovrdakan mshakuyt, v. XII, Erevan 2006, p. 17
Map of Yerevan, by B. Mehrabov, 1906-1911 // Ashkharhagrakan atlas [Geographical Atlas], Geodeziayi ev qartezagrutyan kentron, Erevan, 2009
Hakobyan T., Erevani patmutyuny [The History of Yerevan], 1879-1917, E, 1963, p 295
NAA / Fond 122 / List 1/ Case 56/ Sheet 56
“Khorhrdayin Hayastan” newspaper, 1921 / N 177
NAA / Fond 133/List 1/ Case 2357
http://www.iatp.am/old_yerevan/
http://www.iatp.am/old_yerevan/TEXT/Street/krepostnaya.htm
NAA/Fond E1/List 2/Case 12
Selishev, A.M., Iz staroy i novoy topominii // Izbrannie trudi, Moscow, Prosveshenie, 1968, p. 88
Nikitin S. A., “Produktivnie osnovi rossiyskoy toponimii: ‘krasniy’” (1918-1930) // Yaroslavskie lingvistichiskie, Yaroslav, 2001, pp. 67–68
Markosyan R. A Senseless Murder: Remembering the 21 Victims of February 18, 1921 // Hetq, February 18, 2014; http://hetq.am/arm/news/32605/i-hishatakkacnaharvatsneri. html (accessed 30.09.2014)
Selishev, A.M., Iz staroy i novoy toponimii // Izbrannie trudi, Moscow, Prosveshenie, 1968, p. 88
Nikitin S. A., Revolutiya i geografiya, Stanovlenie sowetskoy toponimiki v 1918-1930 godakh [Revolution and Geography, The Establishment of Soviet Toponymy]//Otechestvennie zapiski, 2003, №2, http://www.stranaoz.ru/2003/2/revolyuciya-i-geografiya
Nikitin S. A., Koncepciya toponima v Italii i Rossii v XX veke [The Concept of the Toponym in Italy and Russia in the XX Century] // Romaniya I antichnost. М.: МGU, 2001
“Postanovlenie prezidiuma TsK KPSS o bivshem 1-m sekretare TsK KP Armenii s prilojeniem predlojeniya KPK pri TsK KPSS i otdela partorganov I lichnogo obrasheniya Arutinova G.A. 12 sentyabrya 1954 g'' in ''Delo Beria. Prigovor objalovaniyu ne podlejit: dokumenti'', М., MFD, 2012, 530, http://istmat.info/files/uploads/27101/delo_beriya.pdf
“Khorhrdayin Hayastan” newspaper, 1936 / N 231 (4829), 1; http://armeniatotalitaris.am/wp-content/uploads/2013/12/1936-009.pdf
NAA/ Fond 1/List 2/Case 6/Protocol 649/26/sheet 131; Fond 1/List 2/Case 6/Protocol 61/23/sheet 206
NAA/ Fond 1/List 2/Case 8/Protocol 26/5/sheets 46-47)
NAA/ Fond 1/List 2/Case 7/Protocol 14/4/sheet 34
Manukyan A. Qaghaqakan brnatchnshumnery Hayastanum 1920-1953tt., [Political Repressions in Armenia, 1920-1953] “Areresum-Ani”, Erevan, 1999, p. 39
http://www.alexanderyakovlev.org/fond/issues-doc / 61271
NAA/ Fond 1/ List 2/ Case 24/ Sheet 39
NAA/Fond 1/List 2/Case 11/ Protocol 35/6/ Sheets 90-91; NAA/Fond 1/List 2/Case 12/ Protocol 48/5,6/ Sheets 65-66
NAA/Fond 1/List 2/Case 12/ Protocol 49/ Sheet 86
NAA/Fond 1/List 2/Case 24/ Protocol 23/25/ Sheets 146-149
Putevoditel’ po Armenii, 1939, Erevan, [Guide to Armenia, 1939] Armengiz, 6-12 pp
NAA/Fond 1/List 2/ Case 32/ Protocol 13/8/ Sheet 213, 220-224
NAA/Fond 1/List 2/ Case 36/ Protocol 13/8/ Sheet 88-93
NAA/Fond 1/List 2/ Case 28/ Protocol 76/59/ Sheet 160
NAA/Fond 1/List 2/ Case 32/ Protocol 13/8/ Sheet 213, 220-224
NAA/ Fond 1/ List 2/ Case 36/ Protocol 13/8/ Sheets 88-93
NAA/Fond E1/List 2/ Case 36/ Protocol 18/ Sheet 76
NAA/ Fond E1/ List 2/ Sheets 36, 47
Tamanyan A., Pastathgteri ev nyuteri joxovacu [Tamanyan A., Documents and Materials], Erevan, HH GAA «Gitutyun» hratarakchutyun, 2000, p. 429
NAA/Fond 1/List 2/ Case 49/Protocol 10/6/ Sheet 22
