SUNNI RADICALISM: THE “PRESENT” AND THE “FUTURE”

Authors

  • David Hovhannisyan ԵՊՀ

Keywords:

Իսլամական պետություն, սուննիական ծայրահեղականություն, Միջին Արևելք, Սայքս-Պիկո, գլոբալիզացիոն ծրագրեր

Abstract

The contemporary world processes indicate that the revelry between different globalization projects has escalated. The establishment of “Islamic Caliphate” on 29th of June, 2014 is one of the signs of radical Sunni globalization project. “Islamic Caliphate” is one of the main threats to international security system, stretches across multiple provinces in Iraq and Syria and controlled by militants of radical “Islamic State” group. The aim of the present paper is to analyse some fundamental questions connected with Sunni radicalism. From the analysis, it has been shown that the establishment of caliphate by IS, which is distinguished by low intellectual abilities and high illiteracy rate, solves several problems. On the one hand, it destroys the oneness of jihadist movement, on the other - mythologem of “caliphate”. The establishment of caliphate by IS condemns all Sunni globalisation projects to failure and causes all potentially dangerous elements to concentrate in “caliphate” i.e. far from US, European countries and Russia. IS destabilizes the situation in the region and makes “redrawing of region’s maps” possible. Simultaneously, the threat of activities of “caliphate” supporters’ network, which became obvious after several terrorist acts during 2014-2015, increases.  

Author Biography

David Hovhannisyan, ԵՊՀ

ԵՊՀ Քաղաքակրթական և մշակութային հետազոտությունների կենտրոնի հիմնադիր տնօրենն է, ԵՊՀ Արաբագիտության ամբիոնի պրոֆեսոր է, ունի Արտակարգ և լիազոր դեսպանի դիվանագիտական աստիճան: Պրոֆեսոր Հովհաննիսյանը հակամարտությունների տրանսֆորմացիայի ու խաղաղության, միջազգային հարաբերությունների և իսլամի հարցերով փորձագետ է, ակտիվորեն ընդգրկված է տարբեր խաղաղասիրական ծրագրերում, որոնք վերաբերում են Հարավային Կովկասի, Ռուսաստանի և Մերձավոր Արևելքի հակամարտություններին: Պրոֆեսոր Հովհաննիսյանը հեղինակ է մի շարք մենագրությունների ու հոդվածների, որոնք վերաբերում են հակամարտությունների կարգավորմանը, հայ-թուրքական հարաբերություններին, միջազգային հարաբերություններին, տարածաշրջանային հակամարտություններին և անվտանգությանը, ինչպես նաև արաբագիտությանը և իսլամագիտությանը:

References

Տարբեր տիպի գլոբալիզացիոն ծրագրերի, այդ թվում՝ նաև սուննիական նախագծի վերլուծությանը մենք անդրադարձել ենք սույն պրակի նախորդ համարում: Տես՝ Վերլուծական տեղեկագիր: ԵՊՀ քաղաքակրթական և մշակութային հետազոտությունների կենտրոն, N.6, Երևան, էջ. 4-27:

Ռաֆիդի կոչում էին շիաներին, որը նշանակում է «նրանք, ովքեր մերժում են, չեն ճանաչում, հրաժարվում են» ճանաչել առաջին խալիֆների օրիանական իշխանությունը: Այն արաբերեն ռաֆադա արմատից է )թարգմանաբար՝ մերժել, հրաժարվել, չճանաչել):

Սայքս-Պիկոյի համաձայնագրի մասին տես Sykes-Picot Agreement, http://wwi.lib.byu.edu/index.php/Sykes-Picot_Agreement (մուտք՝ 15.01.2015)

Անշուշտ, կարելի է հիշել Եմենի, Սոմալիի, Եգիպտոսի և մի շարք այլ երկրների հետ կապված շահերի բախումները, սակայն դրանք առանձնապես մեծ ազդեցություն չունեցան Միջին Արևելքի քաղաքական քարտեզի փոփոխության տեսակետից:

Կրոնական համայնք, տե՛ս Ислам. Энциклопедический словарь. М.: «Наука», Главная редакция восточной литературы, 1991, стр. 241-242. (Այսուհետ՝ Ислам. Энциклопедический словарь)

Վերը նշված գործընթացների հետևանքով գծված սահմանները կտրեցին դարերի ընթացքում ձևավորված կապերը, որոնք շատ հիմքային բնույթ ունեին՝ մշակութային, տնտեսական, առևտրական: Այդ կապերը հսկայական դեր էին կատարում նաև ինքնության ձևավորման տեսանկյունից: Ամենածանր վիճակում հայտնվեցին քոչվորները, երբ հայտնաբերեցին, որ այն ջրհորները կամ յայլաները, որոնցից իրենց ցեղերը հազարամյակներով օգտվել են, ներկայում հայտնվել են սահմանի այն կողմը և ինչ-որ զգեստներով, զինված մարդիկ արգելում են իրենց սովորական քոչելու ճանապարհը կտրել: Այս հանգամանքը այժմ շատ հաճախ օգտագործում են խալիֆայության գաղափարի կողմնակիցները՝ ընդգծելով, որ հզոր խալիֆայությունում ոչ մի սահման չի եղել, և բոլորը ազատ տեղաշարխվելու իրավունք են ունեցել:

Աստվածաբան-կրոնագետ, տե՛ս Ислам. Энциклопедический словарь, стр. 250.

ي َوا ِكب عبد الرحمن ال َك , أم القرى, دار الرائد العربي - لبنان/ بيروت, 1982.

Այս մասին մանրամասն տես՝ Political Islam. Ed. By Joel Beinin and Joe Stork. L.- N.-Y, 1997, p.124-126; Долинина А.А., Очерки истории арабской литературы нового времени. Египет и Сирия. Публицистика. 1870-1914. М., 1968, сс.54-59.

Lafif Lakhdar, Why the reversion to Islamic archaism. Khemsin, L., N. 8, pp.62-82.

Sheikh Ali Gomaa, Fatwas and modernity, http://www.commongroundnews.org/ article.php?id=21163&lan=en&sid=1&sp=1&isNew=0 (մուտք՝ 15.01.2015)

Հադիսներում կան հիշատակումներ երդման (բայա) մասին, որի միջոցով խալիֆին իրենց հավատարմությունն են հայտնում ումմայի անդամները, սակայն այս արարողությունը դժվար է ընդունել որպես խալիֆի նշանակման կամընտրության մշակված համակարգ, ինչի մասին բազմիցս նշել են ամենահեղինակավոր ալիմները:

Օ. Ռուան իսլամականներին անվանում է «իսլամի» (արաբերենից թարգմանաբար նշանակում է իսլամական)՝ տարբերակելով նրանց «մուսլիմներից», այսինքն՝ սովորական մուսուլմաններից:

Roy O., Fundamentalism, Traditionalism and Islam. – Telos. St.Louis, 1985, v.18, N.3, pp. 124-125.

Առաջին անգամ այս եզրերը հիշատակվում են դեռևս 8-րդ դ. Իբն ալՄուկաֆֆայի ստեղծագործություններում: إ

حياء علوم الدين اإلمام أبي حامد الغزال

http://www.ghazali.org/ihya/ihya.htm (մուտք՝ 15.01.2015)

Наумкин В.В., К вопросу о хасса и амма (традиционная концепция «элиты» и «массы» в традиционной мусульманской культуре). – В сб. Ислам в истории народов Востока. М.: Наука, 1981, с. 42.

Մենք չենք անդրադառնա այս քաղաքականությունից ծնված աստվածաբանական–գաղափարական վեճերին, քանի որ այս պրակում այդ հարցերը քննարկվում են մեր մյուս գործընկերների հոդվածներում:

Հավատի և կրոնի վերաբերյալ գիտելիքների ամբողջականություն:

Աբու Կաթադան հեգնաբար օգտագործում է ոչ թե շիական «ղայբ.» (թաքուցում) եզրը, այլ «մա'դում» (բացակայություն, գոյություն չունեցող) բառը:

Փիլիսոփայությունը՝ ֆալսաֆան, արմատական սուննիների համար անընդունելի, կեղծ գիտություն է:

3ثياب الخليفة كتبها الشــــيخ عمر بن محمود أبو عمر أبو قـــتـادة .ص.

Ածխաջրածնային ռեսուրսների հետ կապված հարցերը մանրամասն լուսաբանվում են սույն պրակում՝ Հ. Քոչարյանի հոդվածում:

Published

2015-03-28

How to Cite

Հովհաննիսյան Դ. (2015). SUNNI RADICALISM: THE “PRESENT” AND THE “FUTURE”. Analytical Bulletin, 1(7), 8–29. Retrieved from https://analytical-bulletin.cccs.am/index.php/ab/article/view/32